Thursday, August 4, 2011

Ki sa ki te pèdi an Ayiti ki te lakòz li nan kriye


Mwen te gen orijinèlman vin ansent requiem pou Ayiti prensipalman kòm yon eksperyans edikatif ki gen ladan pèfòmans nan de masterworks gwo koral (rekwièm yo nan Faure ak Duruflé) mouvman yo ki te lye pa mizik senp Karayib popilè.
Nan nivo a macro, mwen te vle elèv yo vin pi pre eksperyans ayisyen an pa entwodwi yo Ayiti ak pèp li jan yo te egziste anvan tranbleman tè a. Lè sa a,, li te enpòtan yo konstwi yon bagay ki dramatik nan ki pouriti nan limanite ayisyen, nan tout mizè li yo, ta dwe prèske demoli pa pouvwa a nan yon tranbleman tè - sou sèn nan devan nan odyans la.
Sa kònen fatal pa t 'kapab tou senpleman ap eksprime sou fòm yon bagay ki rive dè milyon de moun men pito yon bagay ki mouri ak moun ki enfim - èt imen - moun yo renmen - frè, sè, timoun yo, paran - moun estokaj pa sikonstans la patisipasyon de nan yo ke yo te gen plede goumen ansanm pou dè dekad sou yon baz chak jou.
Poukisa nan nivo endividyèl la konsènan ekspresyon ki yo te nan lapenn?
Paske nou yo gen tandans gade nan trajedi a an Ayiti tankou yon evènman gwo katastwofik ki te touye mas moun.Non yo, ki sa yo te klere tankou, ki moun ki yo menm te tankou moun, ki sa yo pran swen sou yo epi ki te renmen rete pou tout tan anonim paske nan nimewo ki moun ki afekte. Si nou pa konnen yo pèsonèlman oswa nenpòt bagay ki sou yo, lefèt ke yo te ayisyen estrikti fizik ak sikolojik dekonstonbwe nan debri pa ka vle di anpil. Jeneral konesans sou ki katastwòf tèrib te fè nou konnen, men tou lajè ki fè moun konnen an olye ke pwofondè li bay yon kousen, yon distans psychic, ant nou menm ak èt imen an ki afekte dirèkteman.
Ki sa mwen te espere akonpli ak konsè a te kreye yon senpati yo pi fon nan anjandran santiman nan fwatènite / sisterhood ant elèv mwen an ak moun yo pa t 'konnen nan tout. Divize an ki egziste ki reziste fòme nan senpati yo te fè ak diferans sa yo ant Montana ak Ayiti: Kilti, nou se disparčt.Montanans tipikman pa pale Kreyol oswa franse. Nou pa viv nan kabin fèblan sou $ 1 - $ 2/day tankou Ayisyen an. Nou pa tande moun di souvan oswa wè non tankou: Altha Adonis, GUI Alexis, Charlotin Anold. Jameson Beauvoir.Non lavil yo se enkoni: Bladelone, Carradeux, Site Lapaix ak Carrefour. Kèk nan nou pa konnen anyen nan istwa tris Ayiti a oswa menm ke li pataje yon zile ak Repiblik Dominikèn nan. Kouman pou 80% moun nan popilasyon an nan zile a yo kretyen ak nan menm tan an 100% nan Voudou a moun ki pratik? Koulè po yo se nwa. Yo mete rad inik ak chante mizik trè pwisan, men hypnotically rit ki se klerman diferan pase sa ki se popilè isit la. Yo viv sou zile ti ki te gouvènen, jan anpil moun ta dakò, ke lidè koripsyon.Ayisyen an yo pa gen tankou nou.
San yo pa kapasite a pran 120 elèv yo an Ayiti epi yo bay vle di yo ap viv gen pou twa mwa oswa plis, ki jan pou li posib bay omwen yon aperçu onèt nan karaktè a nan moun sa yo ak bote yo? Kouman se li posib yo konnen sans nan yon pèp ki pèdi lè yo te gen anpil ti kras nan anyen an plas an premye? Ki sa ki te fè yo pèdi? Oswa ... plis dirèkteman, ki sa yo te genyen ki se konsa debaz nan lavi imen, ki sou destriksyon li yo, nasyon ayisyen an t'ap kriye ak pleur?
Finalman, mwen te santi konsè an ta dwe dirèkteman apwòch laperèz ak dezespwa - kalite sa yo pifò nan nou erezman pa janm konnen nan vi nou yo, epi lè sa a adapter ki se dezesperasyon ak chagren soulajman nan gen konfyans nan Bondye remakab ayisyen an va leve soti vivan.
Defi a nan konsè a te, Se poutèt sa, yo jwenn yon mwayen pou penetrasyon sot pase sifas la nan nanm yo nan Montana timoun nou yo pou li ale nan rekòt rezen an nan kè yo paske yo, nan brase yo, deranje yo, epi evantyèlman lakòz yo plis swen • Sansib anpil pou Ayiti.
Si odyans lan ta ka gade epi koute sou zèpòl yo manm yo koral 'to eksplorasyon yo nan Ayiti, koute yo gen opòtinite pou fè eksperyans prokurasyon pwofondè nan trajedi a ak enspire nan swen ase yo fè yon bagay ou kapab ede.
Next .... konsè an li menm

No comments:

Post a Comment