Monday, September 3, 2012

Kenbe yo deyò!


Magazen Street nivo nan gwo vil nan mond lan gen ba nan fenèt yo. Gen anpil chans li pa moun ki gen vle di ke nòmalman volè, ​​men gen yon Evaris nan lanati imen ki sanble pou opòtinite yo ka resevwa yon bagay pou anyen oswa yon bagay ki gen pi piti kantite efò. Metal ba miray vòlè deyò epi yo kenbe bagay pous Pou kenbe pwopriyete an sekirite, mèt dwe jwenn itilize kap soti nan gri tankou prizonye pirin soti nan selil yo. Moun sa yo ki ap chèche nan efreye tankou kòk vole pi wo a charoy sou yon ri ki chaje.

Pòtay Metal ak kadna fò ranfòse pòt biznis nan mitan lannwit. Li pa eskaladri anpil pou yon lavil tout yo dwe nan tèt-enpoze fèmen pòt. Sistèm alam yo ame jis nan ka yon moun jwenn yon fason nan biznis la. Streets yo tankou gulags yo tap patwouye nan lapolis. K ap viv nan sistèm sa a sekirite vin nòmal la pou nenpòt ki storeowner asepte ka piblik la dwe fè konfyans pral aprann yon leson difisil. Li se mwens chè sou kouri nan tan nan prizon moute magazen an pase yo kouvri depans pou chapardaj.

Kòm gwo Ameriken powèt Robert Frost la, sepandan, te ekri nan powèm l 'yo, t'ap repare mi: Yon bagay gen ki pa renmen yon miray.

Men, nou sanble entansyon sou konstriksyon yo. Frost ekri: Anvan mwen bati yon miray mwen ta mande konnen ki sa mwen te mur nan oswa mur deyò epi yo ki moun mwen te tankou bay ofans. Yon bagay gen ki pa renmen yon miray, ki vle l '.

Nou te bati miray ranpa pou syèk kenbe yo deyò. An Ayiti, tout moun se yon yo. Li se pa prensipalman Evaris ki kondui yo nan volè youn ak lòt. Li se instinct la siviv. Pa t 'vle ou vòlè yon mato koupe nan yon espas travay li si li te jis kite soti aksidantèlman, si ou ta ka vann li nan mache a fè lajan ba l manje pitit ou yo jwenn yo atravè yon lòt jou? Pa Èske ou ta vòlè yon pen si li te kite sou rebò fenèt boulanje a si ta ka apeti fanmi ou an gen pou li konble pou yon jou? Ou pa ka jwenn kenbe pa polis la paske yo ta ka mete fanmi ou nan m'ap riske lavi mwen gwo. Li se riske, men si li pote nan yon goud kèk pou demen, sa li vo risk la. Sa se yon fason a nan lavi pou anpil an Ayiti.


Si youn pa gen okenn manje, se vòlè etik? Panse a chapit yo louvri nan Les Misérables pa Victor Hugo:

"Jean t 'tou sa l' te ka jwenn yo fè sè li te travay tou, men sa ki te ka li fè ak sèt timoun piti Se te yon gwoup tris, ki mizè te sezisman ak fèmti sou, nou menm ti pa ti pa Vwala se te yon sezon ivè trè grav.?. Jean pa te gen travay, fanmi an pa te gen okenn pen; literalman, ni pen, ak sèt timoun Youn nan Dimanch swa, pandan lannwit boulanje a nan Faverolles te jis al dòmi, li te tande yon souflèt vyolan kont fenèt la entèdi nan magazen l 'Li te resevwa desann.. . nan tan yo wè yon vyolans bra nan Ouverture la fèt pa kònen a nan yon pwen sou glas la bra a mete men sou yon pen, li pran li soti boulanje a kouri deyò;. vòlè a sèvi janm li mare; boulanje a kouri dèyè l ', li pran l 'te vòlò a jete lwen pen an, men bra l' te toujou senyen Jean te jwenn koupab epi kondisyon ki nan kòd la te eksplisit:.. li te kondane li a senk ane nan bay la se te yon gwo chenn Riveted Li te t'ap kriye.. . dlo nan je yo toufe bon ti plant mo li yo, ak sanglots menm jan li te, li te leve men dwat li ak bese li sèt fwa tankou si li te manyen sèt tèt nan wotè inegal ak nan sa a jès yon sèl te kapab devine ke tou sa l 'te fè yo te ba l manje ak . abiye sèt timoun piti Li pa t 'ankò Jean; li te Nimewo 24601 ". p. 42



E si yo te kòz la nan vòlè elimine? Ki sa nou souvan fè se trete sentòm a? Nou jete otè krim yo nan prizon, mete travès yo metal leve, kadna pòtay lavil la metal epè, epi anboche gad sekirite. Kòz la nan vòlè nan Ayiti se fondamantalman yon yon sèl ekonomik. Moun sa yo ap viv nan mizè.

No comments:

Post a Comment