Monday, May 5, 2014

Yon Ameriken Fyè an Ayiti


Youn nan obsèvasyon ki fèt yo trè etranj mwen te fè lè m 'te an Ayiti an 2012 te vle pou m' pa t ' blan oswa " blan " kòm yo di nan Kreyol. Li pa t ' anyen ki te di ke fè m' santi ke fason. Li te pito yon bagay santi yo.

Pou ou kab vin blan anjandre yon santiman nan jalouzi ki soti nan Ayisyen an , nan jalouzi, fristrasyon e menm resantiman ki tou senpleman paske mwen te yon Ameriken blan , mwen te jwenn opòtinite a ap viv nan fanmi deliks, ak tout bezwen mwen te rankontre , san yo pa anpil enkyete sou . Li te sanble tankou si m ' yo te meprize pa popilasyon ayisyen an paske mwen te senbòl la nan tout bagay Ayisyen yo bezwen, men pa t' gen ak nan menm tan an. Blan mwen reprezante tout bagay ki Ayisyen rayi sou ONG yo etranje yo. Nan lòt men an , Ayisyen an pa te gen okenn chwa men yo tolere m 'paske òganizasyon an mwen reprezante ta ka gen kapasite pou fè yon diferans reyèl pou yo.

Paske mwen te yon Ameriken blan, mwen te pote yon sak lekòl lou sou zepòl mwen plen nan deseni ki anpil nan pwomès kase fèt pa ONG etranje yo, blan, nan lajan pwomèt / ranmase , men se pa pase nan oswa sou Ayiti, nan tèt desann , san konte blan pwodwi pwojè ki pa t ' pèmèt Nwa D' ayisyen, nan yon inyorans evidan pou valè ayisyen ak tradisyon, nan blan ki te vin nan Ayiti pa pale yon mo nan kreyòl, nan gwoup kretyen ki moun ki, eseye fè yon bagay bon , yo te , an reyalite, sitou ki enterese nan gaye mak yo nan Krisyanis , nan gwoup yo fè bwi, arogan, ki gate , pwòp, blan elèv mete nouvo rad / tenis / makiyaj / cheve- dos moun ki te vin an Ayiti yo gade natif natal naje nan pisin lan polye nan povrete ak nan pran foto an ki pi frajil nan pwouve ke yo sa yo lakay ou tounen ke sa yo jèn privilejye aktyèlman te moute "bon lavi sa a ki " pou 10 jou oswa konsa yo dwe nan mitan endijan an an Ayiti, nan tou - byen fò kretyen pastè yo sou avyon an soti nan vil Nouyòk an Ayiti ki moun ki, mete mayo kriyan non an nan legliz yo, bragged nan bon an yo t ap fè pou Ayiti.

Mwen pa t ' vle yo ki asosye avèk nan tout sa. Paske mwen te yon Ameriken blan , mwen te nan tout sa a Ayisyen yo. Mwen pa t ' vle yo kenbe responsab pou nenpòt nan move a paske mwen te la pa responsab pou sa. Nan lòt mo, mwen ki gen eksperyans yon kalite enpè nan rasis ki se rezilta deseni moun rich moun blan pa t 'konnen ki jan yo ede moun nwa pòv an Ayiti byen, ak diyite epi ak reyaksyon nan kilti yo , relijyon, lang. Mwen pa t ' vle yo te blame pou krim li nan komèsan yo esklav franse oswa vyòl ak piyan Ayisyen ak Ayiti pa lame Napoleon an . Mwen pa t ' vle yo ki asosye ak USAID ak CIA a ak US a ak entèvansyon yo Nasyonzini ki kite yon gou anmè kou fièl nan pwazon nan bouch yo nan Ayisyen natif natal. Mwen pa t ' vle yo responsab pou eta a tris nan zafè ki sòti nan deklarasyon an somativ : "Malgre dè milya de dola jete nan Ayiti, Ayiti se pi mal kounye a pase sa li te 50 zan de sa! " Ki gen mo sal , men li se pa fòt mwen.

Tache pa yon istwa depi lontan nan gwoup blan ki te resevwa moun rich koupe nan pwojè imanitè ki pa janm vin rive nan tè a an Ayiti, Ayisyen te gade m ' ak je defini m' tankou yon lòt youn nan moun ki blan , moun rich Ameriken yo ki pwomèt ak does'nt pwodwi , ki moun ki fè li posib pou konpayi Ameriken ameriken ranmase nan yon jaden pwofi gwo, epi ki moun ki se pa reyèlman vle fè ki kalite bèt pou touye oblije rantre nan ak Ayisyen yo rebati peyi yo chemen an, yo te vle rebati l ' .

WFH se yon blan, Ameriken sosyete ki ensiste sou ke yo te yon òganizasyon modèl ak espwa ke tout moun yon sèl, nan tou sa ras, relijyon oswa estasyon nan lavi yo, ki asosye ak WFH vini nan pwojè a kenbe pwomès, yo ap depanse kòm lajan ke posib an Ayiti , epi sou ayisyen, pou pran desizyon pou kolektivman ak enklizif nan D ' ayisyen, kenbe valè ayisyen ak priyorite yo nan sant la , pou yo vini nan Ayiti pale de baz Kreyol , yo kreye Ayiti pa nan imaj la nan US la, men nan chemen an ayisyen anvizaje tan kap vini an Ayiti, debarase tèt nou nan nenpòt ki awogans oswa pwòp tèt ou- vin ansent siperyorite , pour selebre rne Ayiti a epi yo pa gen pitye prezan li yo, pou yo vini nan Ayiti yo pa anseye yo ki jan yo dwe tankou Ameriken oswa kretyen , nou pa viv tankou Ameriken oswa fòse yo adopte fason nou an, men yo aprann ayisyen bon konprann ak anpil vin lwen ak kèk nan pi bon an kilti yo te ofri , yo respekte kapasite yo ak kapasite nan rekonstwi peyi yo, epi yo bay posibilite a pou pwojè a pou yo vini nan fruits nan men ayisyen ak pa fè djòlè sou li kòm yon bagay WFH reyalize men yon bagay Ayiti ki te kreye . Mwen vle gen yon Endyen fyè an Ayiti.

No comments:

Post a Comment